Açılışından bu yana sanat çevreleri tarafından ilgiyle karşılanan, yaklaşık 101.000 kişinin gezdiği 11. Uluslararası İstanbul Bienali, 8 Kasım Pazar günü sona erdi. WHW / What, How & for Whom (Ne, Nasıl ve Kimin İçin) küratörlüğünde düzenlenen İstanbul Bienali'nde, "İnsan Neyle Yaşar?" başlığı altında Antrepo No.3, Tütün Deposu ve Feriköy Rum Okulu'nda 40 ülkeden 70 sanatçı ve sanatçı grubunun 141 projesi sergilendi.
Kapılarını açtığı 12 Eylül gününden itibaren iki ay boyunca Türkiye'nin en büyük güncel sanat etkinliği olarak İstanbul'u uluslararası güncel sanat gündeminin merkezinde konumlandıran 11. Uluslararası İstanbul Bienali kapsamında, Antrepo No.3'te 49 proje sergilenirken, Tütün Deposu'nda 13 sanatçı projesi yer aldı. 2003 yılından bu yana öğrencisi olmaması nedeniyle hizmet vermeyen Feriköy Rum Okulu da 24 projeye ev sahipliği yaparak, İstanbul Bienali aracılığıyla ilk kez bir sanat mekânı olarak kullanıldı.
İstanbul Bienali'ni Koç Holding'in konuğu olarak ücretsiz gecen üniversite öğrencilerinden ilgi büyüktü. 11. İstanbul Bienali'ni İstanbul ve çevre illerdeki üniversitelerden 25.000'i aşkın üniversite öğrencisi ziyaret etti.
İstanbul Bienali, iki ay boyunca devam eden sergilerin yanı sıra, şehrin farklı alanlarında gerçekleştirilen projeler ve şehir dışında gerçekleştirilen etkinliklerle güncel sanatı sergi mekânlarının dışına taşıdı.
11. Uluslararası İstanbul Bienali, 2003'te başladığı İstanbul dışındaki etkinliklerine bu yıl da Mardin, Diyarbakır ve Çanakkale'de devam etti. Bienal'in eğitim programındaki bu etkinlikler kapsamında üç şehirde panel tartışmaları, sanatçı filmlerinin gösterimleri, Türk ve yabancı sanatçılarla söyleşiler gerçekleştirildi. Böylelikle uluslararası sanat uzmanlarının Türkiye'nin değişik illerinde kültürel aktörlerle ortak çalışmalar yapması sağlandı.
Bienal kapsamında iki ay boyunca birçok yerli ve yabancı sanatçı, akademisyen ve küratörün katıldığı ve panel, sanatçı sunumu, performans, kitap tanıtımı, video gösterimi ve atölye çalışmalarını da içeren 28 etkinlik düzenlendi.
Eğitim programlarına büyük ilgi
PACE Sanat Merkezi işbirliğiyle düzenlenen çocuk eğitim programları minik sanatseverlerden yoğun ilgi gördü. Bienal süresince haftada en az iki kez Antrepo No.3'te düzenlenen çocuk eğitim programlarına yaşları 6–14 arasında 1.000'i aşkın çocuk katıldı.
Vehbi Koç Vakfı'nın katkılarıyla, bu yıl ilk defa sanat öğretmenleri için özel olarak hazırlanmış bir eğitim programı gerçekleştirildi. Çağdaş sanata ilgiyi artırmak ve öğretmenlerin vizyonlarının genişlemesine katkıda bulunmak amacıyla gerçekleştirilen ve eğitmenliğini arkeolog ve müzeolog Mine Küçük'ün üstlendiği Sanat Öğretmenleri İçin Eğitim Programı'na İstanbul'daki ilköğretim okullarında, meslek liselerinde ve liselerde görev yapan 100'den fazla sanat öğretmeni katıldı. Programa katılan öğretmenler daha sonra Mine Küçük ve rehber eşliğinde sergi mekânlarını gezdi.
İstanbul Bienali'ne basından büyük övgü
Bienal'i takip etmek üzere 35 ülkeden 600'ü aşkın basın mensubu ve 4.000'e yakın küratör, koleksiyoner, müze ve galeri yöneticisi İstanbul'a geldi. İstanbul Bienali sergilerini açık olduğu iki ay süresince toplam 6.000'e yakın yabancı izleyici ziyaret etti.
New York Times (ABD), Wall Street Journal (ABD), La Repubblica (İtalya), Frankfurter Allgemeine (Almanya), The Guardian (İngiltere), Le Monde (Fransa), El Pais (İspanya), Il Manifesto (İtalya), Volkskrant (Hollanda), Südedeutsche Zeitung (Almanya), Liberation (Fransa), Le Figaro (Fransa), Die Welt (Almanya), Die Zeit (Almanya), El Mundo (İspanya), Die Tageszeitung (Almanya), International Herald Tribune, ABC (İspanya), Panorama (İtalya) gibi dünyaca tanınmış gazetelerden muhabir ve temsilciler Bienal'i izlemek için İstanbul'daydı.
Aralarında Art in America (ABD), Art Forum (ABD), Art Press (Fransa), Art Forum (ABD), Frieze (İngiltere), The New Yorker (ABD), Art (Almanya), L'Hebdo (İsviçre), Art Monthly (İngiltere), Tema Celeste (İtalya), Spike (Avusturya), Art Asia Pacific (ABD), Bidoun (ABD), Art News (İngiltere) gibi sanat dergilerinin eleştirmelerinin de bulunduğu yabancı basın mensupları 11. Uluslararası İstanbul Bienali izlenimlerini kendi ülkelerine taşıdılar.
İstanbul Bienali ile ilgili haberler ve izlenimler Avrupa'nın önde gelen birçok yayın kuruluşunda geniş yer aldı. Philippe Dagen, Fransa'nın önde gelen günlük gazetesi Le Monde'da yayımlanan yazısında, 11. Uluslararası İstanbul Bienali'nden "SSCB'nin yıkılışı ve Kafkas savaşları, Yugoslavya'nın parçalanması ve Balkan savaşları, Lübnan, İsrail… Bu konuları irdeleyen birçok yapıtla 11. İstanbul Bienali, geçmişin ve günümüzün tüm fırtınalarına açık. Bazen sarsılıyoruz, bazen hazırlıksız yakalanıyoruz, bazen de "bu kadarı da olmaz", diyoruz. Bu Bienal acımasızca canlı ve bu yüzden de şiddetli bir şekilde ilginç" cümleleriyle bahsetti.
ARTE (Fransa), RAİ (İtalya), Deutsche Welle (Almanya), TVE (İspanya), VPRO (Hollanda), ERT (Yunanistan) ve TVS (Polonya) televizyon kanallarından program yapımcıları 11. Uluslararası İstanbul Bienali üzerine programlar hazırladılar.
Ayrıca, Documenta XII, Sydney, Venedik ve Sao Paulo bienallerinin yöneticileri, MOMA/Museum of Modern Art (New York), Tate Modern (İngiltere), Centre Georges Pompidou (Fransa), Chicago Modern Sanat Müzesi (ABD), Carnegie Museum of Art (ABD), Atina Modern Sanat Müzesi (Yunanistan) gibi dünyanın en seçkin müzelerin yönetim kurulu üyeleri, küratörler ve koleksiyoncular da 11. Uluslararası İstanbul Bienali'nde yer alan çalışmaları yakından inceleme ve Türk sanatçılarla tanışma imkânı buldular.
12. Uluslararası İstanbul Bienali, bu yıl olduğu gibi Koç Holding sponsorluğunda 2011 yılı sonbaharında gerçekleştirilecek.